بررسی تغییرات مکانی فلز سنگین کروم در خاک اطراف کارخانۀ سیمان بهبهان

آلودگی محیط زیست با آلاینده های گوناگون یکی از مهم ترین مشکلات قرن حاضر است. حداقل 20 عنصر فلزی ازجمله کروم در گروه فلزهای سمی طبقه بندی شده اند که نیمی از آن ها در مقادیر بیش از حد استاندارد در محیط زیست منتشر می شوند. کروم یکی از آلاینده های سمی است که به طور گسترده در محیط زیست انتشار می یابد و در سیمان و بتن وجود دارد. هدف از این پژوهش اندازه گیری غلظت کروم در نمونه های خاک سطحی محیط اطراف و محوطۀ داخلی کارخانۀ سیمان بهبهان بوده است. 26 نمونه از بخش های گوناگون محوطۀ داخلی کارخانۀ سیمان و 29 نمونه به صورت تصادفی از جهت ها و شعاع های متفاوت در دامنۀ فاصله ای 520-3150 متری اطراف کارخانه، با توجه به عوارض پستی و بلندی با رعایت اصول کنترل کیفی و تضمین کیفیت در نمونه برداری، جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل شد. هضم شیمیایی نمونه ها طبق روش استاندارد بین المللی (11466 iso) صورت گرفت و مقدار عناصر فوق با دستگاه جذب اتمی شعله ای اندازه گیری شد. میانگین غلظت کروم در نمونه های خاک اطراف کارخانه  mg/kg53/3±06/29 و نمونه های درون کارخانه mg/kg 08/11±11/42 است که این مقادیر از حد استاندارد تعیین شده برای کروم کمتر است. سطح آلودگی براساس شاخص تجمع زمینی igeo برآورد شد. این شاخص برای فلز کروم نشان دهندۀ سطح آلودگی از غیرآلوده تا آلودگی متوسط است. نتایج آزمون تجزیۀ واریانس نشان داد بین غلظت کروم داخل و خارج کارخانه اختلاف معنی داری وجود دارد (05/0 p value=). کارخانه از لحاظ عنصر سمی کروم آلوده کننده نیست.